22 mei 2018

Docentenopleider uit Malawi: “Ik kan nu zelf het onderwijs verbeteren”

Naar de middelbare school gaan lijkt zo vanzelfsprekend. Maar voor kinderen in Malawi is het dat allesbehalve: voor alle niveaus moet je ingeloot worden. Van de meisjes start slechts 29% met de middelbare school. Het is dan ook belangrijk dat de kinderen die wel naar school gaan, daar ook echt iets leren. Mark Hoeksma – onderwijsexpert bij Edukans – vertelt hoe Edukans daarvoor zorgt. Hij was vorige maand in Malawi om docentenopleiders te trainen. “De training geeft docenten concrete tips om leerlingen nog meer te activeren en laat hen zien waarom dit zo belangrijk is.”

“Leerlingen leren veel meer als hun docenten met aandacht en interesse lesgeven. Als docenten inspelen op de kennis die leerlingen al hebben, is het veel makkelijker om hen nieuwe dingen te leren,” vertelt Mark, die als onderwijsexpert bij Edukans werkt. Samen met zijn collega Frits trainde hij afgelopen maand 24 docentenopleiders in Malawi. De docentenopleiders trainen docenten die lesgeven op de gemeenschapsscholen: de scholen die het minste geld van de overheid krijgen en waar de kwaliteit het laagst is. Via onze training leren docenten op middelbare scholen interessanter les te geven, worden leerlingen beter betrokken bij de les en dus leren ze meer. De resultaten van deze methode liegen er niet om: hogere cijfers, meer zelfvertrouwen en meer leerlingen die de middelbare school afmaken.

Praktische training

Mark: “De meeste trainingen die docenten in Malawi volgen, zijn erg theoretisch. Er is een theorie die in een handboek uitgelegd wordt: de training staat vaak ver van de praktijk af. Wat onze training uniek en gewild maakt, is onze praktische aanpak. Samen met de docenten bekijken we video’s uit de praktijk. We stellen elkaar vragen: wat vinden we van de manier waarop leerlingen werken? Welke invloed heeft de docent hierop? Op deze manier brengen we de praktijk het trainingslokaal binnen en zetten we docenten aan het denken. We stimuleren hen om zelf met oplossingen te komen. Want zij weten als geen ander welke aanpak in hun context goed werkt.”

“Ik kan het lesgeven in Malawi nu verbeteren”

Door juist docentenopleiders te trainen, krijgen zij de vaardigheden om de methode verder te verspreiden. We bereiken dus niet alleen de docenten die we nu hebben getraind, maar ook docenten die in de toekomst door deze mensen worden getraind. Docentenopleider Josephine vertelt: “Ik heb dankzij de Edukans-training de capaciteit om leraren te ondersteunen. Op deze manier kan ik de kwaliteit van het lesgeven in Malawi verbeteren!”

Gemotiveerde docenten

“De gemotiveerde docenten maakten indruk, eentje in het bijzonder”, zegt Mark. De jonge lerares Victoria uit Embangweni was behalve docent aardrijkskunde ook al adjunct hoofddirecteur. Ze was vol energie, straalde en had voortdurend een originele inbreng. Tijdens een oefening in vragen en antwoorden, stelde ik de vraag: ‘why do we call the Netherlands ‘Holland’ as well?’ Victoria deed een poging en antwoorde: ‘Because it’s in a hole’. Ik deed alsof ik beledigd was dat ze dat dacht, de trainers moesten lachen.”

Weinig middelen nodig

De scholen waar we werken, hebben weinig budget. Op een klein schoolbankje zitten vaak drie pubers tegen elkaar aangedrukt. Docenten leren tijdens onze training, die gefinancierd wordt door de Mastercard Foundation, hoe ze met weinig middelen kinderen toch goed kunnen laten meedoen. Bijvoorbeeld door een werkblad te gebruiken in plaats van een heel schoolboek en door kinderen in groepjes aan een opdracht te laten werken. Over twee maanden gaan de docentenopleiders bij de docenten op bezoek om te kijken hoe ze het doen. Ook dan speelt video een belangrijke rol: de docenten bekijken hun eigen lessen terug en kijken samen met hun trainers wat er goed gaat en wat nog beter kan.

Leerlingen doen ertoe

Docenten die de Edukans training toepassen, zoeken extra contact met hun leerlingen. Ze proberen te achterhalen waar de leerlingen mee bezig zijn, wat ze al wel en niet weten en spelen daar op in. Bijvoorbeeld door er vragen over te stellen of leerlingen zelf te laten presenteren. “Dit contact geeft de leerling het gevoel: ik doe er toe. En dat is goed voor hun zelfvertrouwen. De vaardigheden die een kind ontwikkelt, zoals presenteren, gaan vooruit en uiteindelijk verbeteren ook de leerprestaties.”

Super relevant

Mark vertelt wat de reis met hem deed. “Ik ben net begonnen bij Edukans en mocht meteen in praktijk gaan brengen waar mijn werk om draait. Dit is super relevant. Hier doe ik het voor en hier blijf ik me voor inzetten!”