26 maart 2021
Een beter milieu begint op school
Wat klimaatverandering en onderwijs met elkaar te maken hebben? Heel veel, vinden ze in Malawi. Daarom wordt er op 20 scholen in het Oost-Afrikaanse land niet alleen gewerkt aan goed onderwijs, maar krijgen de leerlingen ook les in hoe je goed voor de aarde zorgt.
Het regent in Thyolo, in het zuiden van Malawi. Op de Satemwa school hangt een opgewonden sfeertje. Het regenseizoen betekent: tijd om bomen te planten! Leerlingen maken de grond rondom de school volledig onkruidvrij, zodat de nieuwe boompjes alle kans krijgen om te groeien. Het planten van bomen is een belangrijke activiteit op de kersverse eco-scholen. “Onze regio kampt met de gevolgen van ontbossing”, vertelt juf Dollica van groep 6 van de Mphungu school. “Dankzij het stukje bos op school, met fruitbomen en inheemse bomen, leren leerlingen om de bomen te verzorgen. Maar we leren hen vooral wáárom het zo belangrijk is dat hier bomen groeien.”
Grote gevolgen
Ontbossing heeft direct invloed op het klimaat – er zijn simpelweg minder bomen die CO2 uit de lucht kunnen halen. Slecht nieuws als je bedenkt dat de gevolgen van klimaatverandering juist in een ontwikkelingsland als Malawi enorm zijn – 80% van de inwoners woont op het platteland, met landbouw als belangrijkste bron van inkomsten. In Nederland kunnen we ons wapenen tegen veranderend weer. Een boer in Malawi kan dat niet, waardoor te veel water of juist extreme droogte meteen leidt tot minder landbouwopbrengsten, minder inkomen en voedselonzekerheid.
Micro-projecten
De leerlingen van de eco-scholen leren hoe zij de uitdagingen van klimaatverandering het hoofd kunnen bieden, maar worden ook bewust gemaakt van de noodzaak om zelf duurzamer met hun omgeving om te gaan. In micro-projecten pakken de leerlingen milieuproblemen in en rond hun school aan. Welke dat zijn, kiezen ze zelf in het leerlingenparlement. Iedere klas heeft een vertegenwoordiger in dit parlement, dat democratisch kiest tussen bijvoorbeeld energiebesparend koken van de schoolmaaltijden of het duurzaam houden van een kleine veestapel. De leerlingenraad van de Mphungu school koos voor een groentetuin. Rehema (foto) uit groep 8 laat hem trots zien. “Er groeit hier van alles: aardappels, bonen, zoete aardappels, spinazie, kool. Ik vind de tuin op school hartstikke leuk. Je krijgt lekker buiten les en ik leer hoe ik voor mijzelf en het milieu kan zorgen.” Leerlingen doen belangrijke vaardigheden op in de ecologische groentetuin: van het samen bewerken van de grond, ontdekken welke soorten er kunnen groeien tot het oogsten en verkopen van de groenten, waarmee ze een zakcentje voor de school verdienen.
Inspirerend
Edukans helpt de leraren en schoolleiders van de eco-scholen het onderwijs te verbeteren. De micro-projecten dragen hier een belangrijk steentje aan bij, ziet Limbani Nsapato, Edukansmedewerker in Malawi. “Wij willen dat school een inspirerende omgeving is voor kinderen. De eco-school is dit zeker! De projecten maken de lessen extra actief voor de leerlingen. Naar school gaan is nóg leuker geworden.” Juf Dollica merkt dat het groene onderwijs nu al zijn vruchten afwerpt: “We zien dat de kinderen niet alleen op school de planten en bomen goed verzorgen, maar dat thuis in hun eigen tuin ook doen.”